Sommigen hebben nog een gunstig vast contract voor energie kunnen afsluiten. Voor ongeveer 70 procent van de Nederlanders geldt dat niet. Zij hebben een variabel contract met vaak forse energietarieven. Door het prijsplafond zal vooral deze groep in 2023 minder gaan betalen. We leggen uit wat de gevolgen zijn.
Wat zijn de huidige tarieven?
Als je een variabel contract hebt, en dat geldt inmiddels voor de meeste huishoudens, betaal je voor elektriciteit op het moment minimaal zo’n €0,60 per kWh of meer. Prijzen voor gas beginnen bij ongeveer €2,00 per m3. Veel huishoudens zijn in de problemen gekomen door deze hoge energiekosten. De overheid wil daarom helpen met een prijsplafond. Hierdoor ga je, tot een bepaalde grens, minder betalen.
Wat is het prijsplafond?
Vanaf 1 januari 2023 geldt een prijsplafond voor energie. Dat is een maximale prijs voor elektriciteit van €0,40 per kWh en voor gas van €1,45 per m3. Voor warmte is het maximum op €47,38 per GJ vastgesteld. Deze prijzen zijn inclusief btw en energiebelasting. Het verlaagde tarief geldt voor een elektriciteitsverbruik tot 2.900 kWh, een gasverbruik tot 1.200 m3 en warmteverbruik tot 37 GJ. Voor het verbruik daarboven betaal je het markttarief uit je energiecontract. Een gemiddeld gezin zou ongeveer €2.500 besparen.

Hoe wordt de limiet berekend?
Heb je een variabel contract, dan betaal je voor het verbruik tot aan het verbruiksplafond de gelimiteerde tarieven. Daarboven betaal je het tarief dat in je energiecontract staat.
Bij een vast contract ligt het iets anders. Het plafond geldt niet per kalenderjaar. Er is een schema gemaakt op basis van het historisch gemiddelde verbruik. Dit telt in 365 dagen op tot respectievelijk 2.900 kWh aan elektriciteit en 1.200 m3 gas. Die som wordt twee keer gemaakt, waardoor je twee delen hebt. Het eerste deel mag je vóór je eindafrekening opmaken tegen de lagere prijs, het andere deel mag je ná de eindafrekening opmaken.
Omdat het historische verbruik het uitgangspunt is, loopt het ‘scheef’ als het bijvoorbeeld in februari veel kouder wordt dan normaal. Dan heb je mogelijk over het eerste deel van het jaar (tot je eindafrekening) al meer verbruikt dan wat volgens het maximum verbruik in die periode zou mogen. Terwijl je over het gehele jaar 2023 gerekend wél onder het maximum verbruik blijft.
Zo bereken je het zelf
In een fors pdf-bestand geeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een uitgebreide toelichting over het prijsplafond in 2023. Veel eenvoudiger is het gebruik van deze tool. Daarmee maak je zelf inzichtelijk hoeveel elektriciteit en gas je vóór en ná je eindafrekening mag verbruiken, om steeds onder het prijsplafond te blijven. Je hoeft alleen maar de datum van je eindafrekening op te geven.
Als je verbruik in bepaalde periodes om welke reden en dan ook afwijkt van ‘normale’ huishoudens is het slim om je verbruik voor en na eindafrekening apart in de gaten te houden, om in beide periodes onder het prijsplafond te blijven. Heb je toevallig op 1 januari je energiecontract afgesloten? Dan krijg je uiteraard niet met zo’n verdeling te maken.

Hoe profiteer je optimaal?
Je profiteert optimaal als je verbruik zowel in de periode voor als in de periode na de eindafrekening strookt met het door de overheid uitgerekende gestandaardiseerde verbruik voor die periode. Dat is lastig als je een afwijkend verbruik hebt. Denk bijvoorbeeld aan een warmtepomp, waardoor je in de winter extra veel stroom verbruikt. Het helpt ook al niet dat het prijsplafond voor stroom nog steeds vrij hoog ligt.
Het is natuurlijk nog gunstiger als je een verbeterd contract kunt bemachtigen. Als de tarieven in het contract lager worden dan de tarieven van het prijsplafond, betaal je vanaf dan namelijk het lagere contracttarief. Je bent ook met het prijsplafond dus nooit duurder uit dan wat er in je contract staat.
Voor meer informatie kun je de pagina van Rijksoverheid raadplegen. Hier worden ook antwoorden op veel gestelde vragen gegeven.